دلایل و علت زانو درد چیست؟

درد زانو

درد زانو از خفیف تا شدید متغیر است و گستردگی آن می‌تواند از درد ملایم تا درد طاقت فرسا و تیرکشنده متفاوت باشد.این نوع درد ممکن است در نتیجه آسیبی مانند پارگی رباط یا خردشدگی غضروف ایجاد شده باشد. همچنین دیگر مشکلات پزشکی از جمله آرتروز، نقرس و عفونت می‌توانند باعث زانو درد شوند.زانودرد موقت با زانودرد مزمن متفاوت است. بسیاری از افراد به علت آسیب یا تصادف، زانو درد را موقتا تجربه می‌کنند. زانو درد مزمن به‌ندرت بدون درمان خوب می‌شود و همیشه به یک حادثه مربوط نمی‌شود و اغلب نتیجه چندین علت و مشکل پزشکی است.درد مزمن زانو دردی طولانی، همراه با تورم یا حساسیت در یک یا هر دو زانو است. علت درد زانو، می‌تواند تعیین‌کننده‌ی علایم همراه زانو درد باشد. شرایط بسیاری می‌توانند موجب زانو درد مزمن شوند. 

علت درد زانو چیست؟

• آسیب‌ 

آسیب زانو می‌تواند به هر یک از رباط‌ ها، تاندون‌ها یا کیسه‌ های پر از مایع که مفصل زانوی شما را احاطه می‌کنند، وارد شده باشد. همچنین صدمات وارده به زانو می‌تواند استخوان‌ها، غضروف‌ ها و لیگامان‌ های شکل‌ دهنده‌ی مفصل را تحت تأثیر قرار دهد. از دلایل درد شدید زانو می‌توان به آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL) اشاره کرد. آسیب ACL به معنای پاره‌شدن رباط صلیبی قدامی است. رباط صلیبی قدامی یکی از چهار رباطی است که سبب اتصال استخوان قلم پا (تیبیا) به استخوان ران (فمور) می‌شود. آسیب ACL بازیکنان بسکتبال، فوتبال یا سایر ورزش‌ هایی که نیاز به تغییر ناگهانی در مسیر دارند، رایج است.

• شکستگی‌ 

استخوان‌های زانو، از جمله کشکک زانو می‌توانند در هنگام تصادف با وسایل نقلیه موتوری یا سقوط از ارتفاع شکسته شوند. افرادی که استخوان‌هایشان تحت تأثیر پوکی استخوان تضعیف شده‌است، ممکن است به راحتی با راه‌رفتن اشتباه و یا قدم برداشتن نادرست، دچار شکستگی زانو شوند.

•  پارگی منیسک

منیسک از جنس غضروف سخت و لاستیک مانندی تشکیل شده‌است و به‌عنوان یک جاذب شوک بین استخوان قلم پا و استخوان ران عمل می‌کند. اگر در حالی که منیسک وزن شما را تحمل می‌کند، به‌طور ناگهانی زانوی خود را بپیچانید، منیسک می‌تواند پاره شود.

• بورسیت (التهاب تاندونسیت زانو)

برخی از آسیب‌های زانو باعث التهاب در بورسا می‌شود. بورسا کیسه‌ های کوچکی حاوی مایع است که مانند بالشتک از خارج مفصل زانو را حمایت می‌کنند و به تاندون‌ها و رباط‌ ها این امکان را می‌دهند که به‌آرامی روی مفصل سر بخورند و حرکت کنند.

• کیست بیکر 

تشکیل مایع سینوویال (مایع روان‌کننده مفصل) در پشت زانو باعث تورم در این ناحیه می‌شود. این کیست در بیشتر مواقع خودبه‌خود رفع می‌شود. اما گاهی لازم است، تحت درمان قرار گیرد.

• التهاب تاندون 

تاندون بافت ضخیم و فیبری است که عضلات را به استخوان وصل می‌کند. تاندونیت باعث تحریک و التهاب یک یا چند تاندون می‌شود که علائم آن شامل درد جلو زانو که در هنگام بالا‌رفتن از پله‌ ها یا قدم‌ زدن روی سطح شیب، بدتر می‌شود. دونده‌ ها، دوچرخه‌سواران، اسکی‌بازان و کسانی که در ورزش‌های پرشی فعالیت می‌کنند، مستعد ابتلا به التهاب در تاندون پاتلا هستند.

• اجسام شناور در فضای مفصلی

گاهی اوقات آسیب یا تخریب استخوان یا غضروف می‌تواند باعث کنده‌ شدن یک قطعه استخوانی یا غضروفی و شناور‌شدن آن در فضای مفصلی شود. این موضوع ممکن است هیچ مشکلی ایجاد نکند، مگر اینکه در حرکات مفصل زانو تداخل ایجاد کند.

• سندروم باند ایلیوتیبیال

این سندروم زمانی اتفاق می‌افتد که گروهی از بافت‌ های سختی که از خارج ران به سمت خارج زانو امتداد دارند، خیلی تنگ می‌شود که باعث اصطکاک قسمت بیرونی استخوان ران می‌شود. دونده‌های مسافت‌های طولانی، در معرض سندروم باند ایلیوتبیبال هستند.

دررفتگی استخوان پاتلا

زمانی که استخوان پاتلا که جلوی زانو را پوشانده است از محل اصلی خود خارج شود، این مشکل رخ می‌دهد.معمولا دررفتگی به سمت خارجی زانو است. همچنین در برخی موارد ممکن است پاتلا دررفته باشد که شما قادر به دیدن جابه‌جایی باشید.

• درد پا یا لگن

اگر درد پا یا لگن دارید، ممکن است برای کاهش درد مفاصل دردناک شیوه راه‌رفتن خود را تغییر دهید. اما این تغییر در راه‌رفتن می‌تواند فشار بیشتری روی مفصل زانوی شما ایجاد کند. در برخی موارد، مشکلات در ران یا لگن ممکن است به‌صورت درد ارجاعی در زانو دیده شود.

• تومورهای استخوانی

استئوسارکوم (دومین سرطان شایع در استخوان)، اغلب در زانو رخ می‌دهد.

• سندروم درد پاتلوفمورال

این مشکل در ورزشکاران، میانسالان (به‌ویژه افرادی که نرمی استخوان پاتلا دارند) و در افراد مسن معمول است.

عوامل شایع درد زانو

• افزایش سن

 با افزایش سن به علت کهولت سن، شانس درد های استخوانی افزایش می‌یابد.

• اضافه وزن

اضافه وزن یا چاقی باعث افزایش فشار، حتی در فعالیت‌های معمول روزانه مانند راه‌رفتن یا بالا و پایین‌رفتن از پله‌ها، در مفصل زانو می‌شود. همچنین با افزایش سرعت تخریب غضروف مفصلی، خطر ابتلا به استئوآرتریت بیشتر می‌شود.

• عدم انعطاف‌پذیری و قدرت عضلات

 فقدان قدرت و انعطاف‌پذیری عضلات یکی از علل اصلی آسیب زانو است. عضلات خشک و یا ضعیف زانو را کمتر حمایت می‌کنند. زیرا به اندازه کافی فشار وارده بر مفصل را جذب نمی‌کنند.

•  ورزش‌

 بعضی از ورزش‌ ها نسبت به سایر ورزش‌ ها فشار بیشتری روی زانو اعمال می‌کنند. اسکی آلپایی ،پرش‌های بسکتبال و و ضربه‌های تکراری که زانو حین دویدن و پریدن متحمل می‌شود، باعث افزایش خطر آسیب زانو می‌شود.

چگونه زانو درد را درمان کنیم؟

• فیزیوتراپی

معمولا باتوجه‌به شرایط بیمار فیزیوتراپی یا انواع مختلف تمرینات تقویتی توصیه می‌شود. اگر بیمار در روز فعالیت زیادی داشته باشد یا ورزش خاصی را دنبال کند، باید الگوهای حرکتی بررسی شود و در صورت نیاز اصلاحاتی در تکنیک‌ های ورزشی یا تمرینات روزانه ایجاد شود.

• تزریقات

کورتیکواستروئید ها

برای کاهش علائم شدید آرتریت می‌توان از تزریق داروی کورتیکواستروئید به مفصل زانو استفاده کرد. تزریق این ماده برای چند ماه درد را تسکین می‌دهد. کورتیکواستروئیدها در تمامی موارد مناسب نیستند.

اسید هیالورونیک

برای کاهش درد و بهبود حرکت زانوها این ماده تزریق می‌شود. اسید هیالورونیک یک مایع غلیظ است که به مایع طبیعی میان مفاصل شباهت دارد. در مورد اثربخشی اسید هیالورونیک نتایج تحقیقات متفاوت است. اما بااین‌حال در بیشتر مواقع پس از تزریق این ماده تا حدود ۶ ماه درد تسکین پیدا می‌کند.

پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

پی آر پی حاوی فاکتورهای رشد مختلف با غلظت‌ های متفاوت است. تزریق این ماده التهاب را کاهش می‌دهد و باعث بهبودی می‌شود. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که پی آر پی می‌تواند برای افراد مبتلا به آرتروز مفید باشد. 

• عمل جراحی

جراحی آرتروسکوپی

باتوجه‌به نوع و میزان آسیب، پزشک با استفاده از دوربین فیبر نوری و ابزارهای بلند و باریک جراحی را انجام می‌دهد. در طول جراحی چند برش کوچک در اطراف زانو ایجاد شده و ترمیم صورت می‌گیرد. از آرتروسکوپی در موارد مختلفی مانند برداشتن پوست و گوشت شل اطراف مفصل زانو، ترمیم غضروف آسیب‌دیده (به‌ویژه زمانی که باعث قفل‌شدن زانو شود) و بازسازی رباط‌های پاره‌شده کاربرد دارد.

جراحی تعویض جزئی زانو

جراح قسمت آسیب‌دیده زانو را با قطعات فلزی و پلاستیک تعویض می‌کند. در طول جراحی برش‌ های کوچکی ایجاد می‌شود. به همین دلیل نسبت به روش جراحی تعویض کامل زانو زودتر بهبود پیدا می‌کند.

جراحی تعویض کامل زانو

در این روش، جراح استخوان و غضروف آسیب‌دیده را از استخوان ران، ساق پا و کاسه زانو جدا می‌کند. سپس مفصل مصنوعی را به‌عنوان جایگزین قرار می‌دهد. این مفصل از جنس آلیاژهای فلزی، پلاستیک درجه یک و پلیمر است.

استئوتومی

استخوان قسمتی از ران یا ساق پا برداشته می‌شود. این جراحی ممکن است به تسکین درد آرتروز و تراز‌شدن زانو کمک کند. گاهی برای به تعویق انداختن جراحی تعویض کامل زانو از این روش استفاده می‌کنند.

• زانو بند طبی

زانوبندهای طبی روشی فوق العاده برای محافظت از مفصل زانو، کاهش درد و التهاب، حفظ گرما و  تسریع درمان درد زانو هستند. استفاده از زانوبند طبی باعث می‌شود که فعالیت‌های ورزشی و روزمره آسان تر صورت بگیرد.